Առաջադրանքներ․

1)Նշված թիվը բաժանե՛ք տրված հարաբերությամբ․

12-ը 1 : 3

1+3=4  12:4=3    3.1=3   3.3=9     3 և  9

15-ը 2 : 3

2+3=5   15:5=3   3.2=6   3.3=9   6  և  9

90-ը 1/4 : 1/5

1/4+1/5=5+4/20=9/20   90:9/20=90.20/9=200   200.1/4=50   200.1/5=40   50  և  40

2)Լուծե՛ք համեմատությունը․

x/2 =3/7

x=2.3/7=6/7

x/3 = 2/5

x=3.2/5=6/5

x/12 = 7/10

x=12.7/10=84/10=42/5

24/x = 8/7

x=24.7/8=21

12/x = 4/5

x=12.5/4=15

25/x = 5/7

x=25.7/5=35

3)Սենյակի հատակագիծն ունի ուղղանկյան տեսք, որի կողմերն են 40 մմ և 31 մմ: Գտե՛ք սենյակի երկարությունն ու լայնությունը, եթե հատակագծի թվային մասշտաբը 1:200 է։

Լուծում՝40.200=8000=8մ   31.200=6200=6մ 20 սմ

Պատասխան՝8մ,6մ 20 սմ։

4)Շաքարի ճակնդեղից ստանում են շաքար, որի զանգվածը ճակնդեղի զանգվածի 18%-ն է։ Որքա՞ն շաքար կստացվի 40 տ ճակնդեղի մշակումից։

Լուծում՝40.18/100=720։100=7,2

Պատասխան՝7,2տ։

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).

1)Նշված թիվը բաժանե՛ք տրված հարաբերությամբ․

48-ը 3 : 5

3+5=8   48։8=6   6.3=18   6.5=30   18  և  30

100-ը 1/2 : 1/3

1/2+1/3=3+2/6=5/6    100։5/6=100.6/5=120   120.1/2=60    120.1/3=40    60  և  40

96-ը 1/3 : 1/5

1/3+1/5=8/15    96։8/15=96.15/8=180   180․1/3=60      180․1/5=36    60  և  36

2)Լուծե՛ք համեմատությունը․

x/16 = 9/32

x=16․9/32=9/2

7/8 = x/6

x=7.6/8=42/8=21/4

13/15 = x/10

x=13.10/15=26/3

12/21 = x/14

x=12.14/21=24/3=8

48/51 = x/34

x=48.34/51=32

15/x = 5/8

x=15.8/5=24

3)Բանջարանոցն ունի 340 մ երկարությամբ և 220 մ լայնությամբ ուղղանկյան տեսք։ Ի՞նչ չափեր կունենա այդ բանջարանոցի պատկերը 1:500 մասշտաբով հատակագծում։

Լուծում՝340մ=34000սմ    220մ=22000սմ    34000։500=68սմ   22000։500=44սմ

Պատասխան՝68սմ, 44 սմ

4)Երկաթահանքը պարունակում է 70% մաքուր երկաթ։ Քանի՞ տոննա մաքուր երկաթ է պարունակում 13 տ երկաթահանքը։

Լուծում՝13.70։100=91/10=9,1տ

Պատասխան՝9,1տ։

Հայկական աշխարհակալության սահմանները: Ք. ա. 95–70 թթ. ընթացքում՝ ընդամենը քառորդ դարում, Տիգրան Մեծը ստեղծեց հզոր մի աշխարհակալություն: Նրա տերության սահմանները և ազդեցության ոլորտները ձգվում էին Եգիպտոսից ու Միջերկրական ծովից մինչև Հնդկաստան, Կովկասյան լեռներից և Կասպից ծովից մինչև Պարսից ծոց և Հնդկական օվկիանոս: Հայոց տերությունը` գերիշխանության ներքո գտնվող երկրներով և քաղաքական ազդեցության ոլորտներով հանդերձ, կազմում էր մի ահռելի տարածք: Այն 10 անգամ ավելի մեծ էր, քան բուն Մեծ Հայքի թագավորությունը:

Հռոմեացի պատմիչների տեղեկությունների համաձայն Տիգրան Մեծի բանակի կազմը հասնում էր 300 հազարի: Դրա մեջ ընդգրկված էին նաև նվաճված երկրների բանակները: Բուն հայկական զորքը կազմում էր շուրջ 120 հազար:

Տիգրան Մեծի հիմնած բնակավայրերը։ Ք. ա. 80-ական թթ. Հայաստանի մայրաքաղաք Արտաշատը հայտնվել էր Տիգրան Մեծի աշխարհակալության հյուսիսում: Մեծ տիրակալը կարող էր նոր մայրաքաղաք հռչակել նվաճված երկրների որևէ խոշոր քաղաք, սակայն դա դեմ էր հայրենապաշտ արքայի սկզբունքներին: Նոր մայրաքաղաք Տիգրանակերտը հիմնվեց մի վայրում, որը և՛ հայոց հողում էր, և՛ համեմատաբար կենտրոնական դիրք էր գրավում տերության մեջ: Դա այն վայրն էր, որտեղ Ք. ա. 95 թ. թագադրվել էր արքայազն Տիգրանը: Փաստորեն, դեռևս պատանդության շրջանում նա մշակել էր աշխարհակալության հասնելու ծրագիր` որոշելով նաև ապագա մայրաքաղաքի տեղը: Տիգրանակերտում էլ կատարվեց նրա թագադրությունը: Տիգրանակերտ մայրաքաղաքը շրջապատված էր 50 կանգուն, այսինքն 25 մետր բարձրությամբ պարսպով: Ուներ անառիկ միջնաբերդ, պալատ, թատրոն, պարտեզներ, այգիներ և որսատեղիներ: Այն ժամանակի աշխարհի մեծագույն քաղաքներից էր: Հռոմեացի պատմիչի վկայությամբ` հայերը սիրով և արագորեն ծաղկեցրել են նոր մայրաքաղաքը: Եվ դա արել են «հանուն արքայի նկատմամբ տածած սիրո և հարգանքի»:
Հայոց տիրակալը կառուցեց երկրի համար կենսական նշանակություն ունեցող Արքունի պողոտան, որը կապում էր հին մայրաքաղաք Արտաշատը Տիգրանակերտին:

Մայրաքաղաքից բացի` Տիգրան Մեծն իր անունով հիմնադրել է ևս 6 բնակավայր: 2006թ. հայ հնագետները հայտնաբերեցին Արցախի Տիգրանակերտը:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ներկայացրե՛ք Տիգրան Մեծի տերության սահմանները:

Տիգրան  Մեծի  տերության սահմանները և ազդեցության ոլորտները ձգվում էին Եգիպտոսից ու Միջերկրական ծովից մինչև Հնդկաստան, Կովկասյան լեռներից և Կասպից ծովից մինչև Պարսից ծոց և Հնդկական օվկիանոս:

2. Որքան էր Տիգրան Մեծի բանակի թիվը: Դրանից որքանն էր բուն հայկական զորքը:

Տիգրան Մեծի բանակի կազմը հասնում էր 300 հազարի: Դրա մեջ ընդգրկված էին նաև նվաճված երկրների բանակները: Բուն հայկական զորքը կազմում էր շուրջ 120 հազար:

3.Համեմատե՛ք հայոց երկու մեծ տիրակալներին` Արգիշտի I-ին և Տիգրան II Մեծին:

Արգիշտի I-ի  և  Տիգրան II Մեծի  ժամանակ,Հայկական  տերությունը  շատ  հզոր  էր  և  մեծ։Հայկական  տերությունը  նաև  ուներ  շատ  հզոր  բանակ։

4.Ե՞րբ և որտե՞ղ կառուցեց Տիգրան Մեծն իր նոր մայրաքաղաքը

Ք. ա. 80-ական թթ. Հայաստանի մայրաքաղաք Արտաշատը հայտնվել էր Տիգրան Մեծի աշխարհակալության հյուսիսում:Նոր մայրաքաղաք Տիգրանակերտը հիմնվեց մի վայրում, որը և՛ հայոց հողում էր, և՛ համեմատաբար կենտրոնական դիրք էր գրավում տերության մեջ: Դա այն վայրն էր, որտեղ Ք. ա. 95 թ. թագադրվել էր արքայազն Տիգրանը:

5.Նկարագրե՛ք մայրաքաղաք Տիգրանակերտը:

Տիգրանակերտ մայրաքաղաքը շրջապատված էր 50 կանգուն, այսինքն 25 մետր բարձրությամբ պարսպով:Տիգրանակերտը  ուներ անառիկ միջնաբերդ, պալատ, թատրոն, պարտեզներ, այգիներ և որսատեղիներ:

Առաջադրանքներ․

1)a թիվը կլորացրե՛ք 0,001 ճշտությամբ, եթե․

ա)a=8,91011

8,91011≈8,910

բ)a=-8,92511

-8,92511≈-8,925

գ)a=0,2626

0,2626≈0,263

դ)a=0,6265

0,6265≈0,627

2)Մինչև 0,1 ճշտությամբ կլորացրե՛ք a ու b թվերը և հաշվե՛ք նրանց մոտավոր գումարն ու մոտավոր տարբերությունը, եթե․

ա)a=3,28; b=0,11

3,28≈3,3   0,11≈0,1

3,3+0,1=3,4

3,3-0,1=3,2

բ)a=-1,256; b=2,555

-1,256≈-1,3   2,555≈2,6

-1,3+2,6=1,3  -1,3-2,6=-3,9

գ)a=0,010010; b=0,2

0,010010≈0       0,2≈,0,2

0+0,2=0,2   0-0,2=-0,2

դ)a=2,7235; b=-3,42426

2,7235≈2,7    -3,42426≈-3,4

2,7+(-3,4)=-0,7    2,7-(-3,4)=6,1

ե)a=-7,17; b=-0,33

-7,17≈-7,2    -0,33≈-0,3

-7,2+(-0,3)=-7,5

-7,2-(-0,3)=-5,9

3)1995,1996 թիվը կլորացրե՛ք մինչև․

ա)մեկ տասնորդական

1995,2

բ)մեկ հարյուրերորդական

1995,20

գ)մեկ հազարերորդական

1995,200

դ)մեկ միավոր

1995

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).

1)a թիվը կլորացրե՛ք 0,01 ճշտությամբ,եթե․

ա)a=1,24851

1,24851≈1,25

բ)a=1,24158

1,24158≈1,24

գ)a=-7,02303

-7,02303≈-7,02

դ)a=0,12528

0,12528≈0,13

2)Մինչև 0,01 ճշտությամբ կլորացրե՛ք a ու b թվերը և հաշվե՛ք նրանց մոտավոր գումարն ու տարբերությունը, եթե․

ա)a=1,4545; b=-1,203

1,4545≈1,45   -1,203≈-1,20

1,45+(-1,20)=0,25

1,45-(-1,20)=1,45+1,20=2,65

բ)a=2,1264; b=-3,1145

2,1264≈2,13   -3,1145≈-3,11

2,13+(-3,11)=-0,98

2,13-(-3,11)=2,13+3,11=5,24

գ)a=-5,777; b=2,536

-5,777≈-5,78    2,536≈2,54

-5,78+2,54=-3,24

-5,78-2,54=-5,78+(-2,54)=-8,32

դ)a=0,5642; b=-3,573

0,5642≈0,56   -3,573≈-3,57

0,56+(-3,57)=-3,01

0,56-(-3,58)=0,56+3,58=4,14

ե)a=-12,454; b=-10,111

12,454≈12,45   -10,111≈-10,11

12,45+(-10,11)=2,34

12,45-(-10,11)=22,56

Առաջադրանքներ․

1)Հաշվե՛ք և պատասխանը կլորացրե՛ք մինչև տասնորդականները․

ա)0,1 ⋅ (81,34 + 6,73)=0,1.88,07=8,807≈8,8

բ)5,6 ⋅ (7,4 — 3,9)=5,6.3,5=19,6≈19,6

գ)(3,4 + 2,01) ⋅ 1,2=5,41.1,2=6,492≈6,5

դ)(9,4 — 8,7) ⋅ 1,4=0,7.1,4=0,98≈0,10

ե)(8,5 + 6,12) ⋅ 2,3=14,62.2,3=33,626≈33,6

զ)(12,1 — 5,73) ⋅ 0,1=6,37.0,1=0,637≈0,6

2)Թվերը կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները, ապա կատարե՛ք հաշվումները․

ա)2,9519 + 0,24159 =2,95+0,24=3,19

բ)24,35907 -14,4346 =24,36-14,43=9,93

գ)43,927 ⋅ 0,00609 =43,93.0,01=0,4393

դ)11,4444 : 3,52222 =11,44:3,52=3,25

ե)3,509 ⋅ (0,7654 — 0,333) =3,51.(0,77-0,33)=3,51.0,44=1,5444

զ)(17,6249 — 2,6951) : 3,729 =(17,62-2,70):3,73=14,92:3,73=4

3)Կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները և համեմատե՛ք թվերը․

ա)0,136 և 0,144

0,14  =  0,14

բ)2,254  և 2,256

2,25  <  2,26

գ)3,769154 և 3,767002

3,77  =  3,77

դ)12,129  և  12,131

12,13  =  12,13

ե)7,995  և  8,004

7,1  <  8

զ)0,009   և  0,001

0,01  >  0

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).

Ապրիլ ամսվա ֆլեշմոբի խնդիրներ․

Ընտրի՛ր քեզ հետաքրքրող տարբերակը, լուծի՛ր խնդիրները և պատասխանները լրացրո՛ւ համապատասխան տեղում: Վերջում չմոռանաս սեղմել ներքևի կապույտ կոճակը:

I մակարդակ
II մակարդակ
III մակարդակ
IV մակարդակ
Սովորողներն են առաջարկում