Ժամանակով մի աղքատ մարդ կար. որքան աշխատում էր, որքան չարչարվում էր, դարձյալ միևնույն աղքատն էր մնում։

Հուսահատված մի օր նա վեր կացավ, թե՝ պետք է գնամ գտնեմ աստծուն, տեսնեմ` ես երբ պետք է պրծնեմ այս աղքատությունից, ու ինձ համար մի բան խնդրեմ։

Ճանապարհին մի գայլ պատահեց.

― Առաջ բարի, մարդ-ախպեր, ո՞ւր ես գնում,― հարցրեց գայլը։

― Գնում եմ աստծու մոտ,― պատասխանեց աղքատը,― դարդ ունեմ ասելու։

― Դե որ գնաս աստծու մոտ,― պատասխանեց գայլը,― ասա մի սոված գայլ կա, գիշեր-ցերեկ ման է գալիս սարուձոր, ուտելու բան չի գտնում, ասա՝ մինչև ե՞րբ պետք է սոված մնա. որ ստեղծել ես՝ ինչո՞ւ չես կերակուր հասցնում։

― Լա՛վ,― ասաց մարդն ու շարունակեց ճանապարհը։

Շատ գնաց թե քիչ, պատահեց մի սիրուն աղջկա։

― Ո՞ւր ես գնում, ախպեր,― հարցրեց աղջիկը։

― Գնում եմ աստծու մոտ։

― Երբ որ աստծուն տեսնես,― աղաչեց սիրուն աղջիկը,― ասա այսպիսի մի աղջիկ կա՝ ջահել, առողջ, Continue reading →

1.Լուծի՛ր խնդիրները։

Ա․ 1 կգ խնձորն արժե 400 դրամ, իսկ 1 կգ տանձը՝  600 դրամ։ Որքա՞ն դրամ է պետք վճարել 4-ական կիլոգրամ խնձոր և տանձ գնելու համար:

Լուծում

I տարբերակ

400×4=1600

600×4=2400

1600+2400=4000

II տարբերակ

400×4+600×4=4000

4x(400+600)=4000

Պատ․՝ 4000 դրամ

Բ․ Ռազմիկն ուներ 6000 դրամ: Նա գնեց 4 կգ ձմերուկ և 3 կիլոգրամ սեխ: Որքա՞ն դրամ մնաց Ռազմիկի մոտ, եթե մեկ կիլոգրամ ձմերուկն արժեր 80 դրամ իսկ մեկ կիլոգրամ սեխը՝ 120 դրամ:

Լուծում

I տարբերակ

80×4=320

120×3=360

320+360=680

6000-680=5320

II տարբերակ

6000-(120×3+80×4)=5320

Պատ․՝ 5320

Գ. Մսով կարկանդակն արժե 90 դրամ, իսկ կարտոֆիլով կարկանդակը՝ 40 դրամ: Որքա՞ն գումար է հարկավոր 9-ական մսով և կարտոֆիլով կարկանդակ գնելու համար:

Լուծում

I տարբերակ

90×9=810

40×9=360

810+360=1170

II տարբերակ

9x(90+40)=1170

Պատ․՝ 1170

Դ․ Մսով խաչապուրին արժե 120 դրամ, իսկ պանրով խաչապուրին՝ 70 դրամ: Որքա՞ն գումար է հարկավոր 4 մսով և 6 պանրով կարկանդակ գնելու համար:

Լուծում

I տարբերակ

120×4=480

70×6=420

480+420=900

II տարբերակ

120×4+70×6=900

Պատ․՝ 900 դրամ

2. Լրացրո՛ւ պակասող թվերը։

6 կգ =6000 գ

2 կգ =2000  գ

5 տ = 5000 կգ

3 տ = 3000 կգ

2 ց =200  կգ

4 ց =400 կգ

2000 կգ =2 տ

8000 կգ = 8 տ

1000 գ =1 կգ

8000 գ =8  կգ

300 կգ =3 ց

800 կգ =8  ց

3. Թվերը գրի՛ր տառերով։

4541 – չորս հազար հինգ հարյուր քառասունմեկ

12.600 – տասներկու հազար վեց հարյուր

37.610 – երեսունյոթ հազար վեց հարյուր տասը

55.348 – հիսունհինգ հազար երեք հարյուր քառասունութ

78.417 – յոթանասունութ հազար չորս հարյուր տասնըյոթ

35.601 – երեսունհինգ հազար վեց հարյուր մեկ

315.605 – երեք հարյուր տասնըհինգ հազար վեց հարյուր հինգ

721.400 – յոթ հարյուր քսանմեկ հազար չորս հարյուր

631.924 – վեց հարյուր երեսունմեկ հազար ինը հարյուր քսանչորս

935.001 – ինը հարյուր երեսունհինգ հազար մեկ

4.Թվերը գրի՛ր թվանշաններով:

չորս հարյուր հիսունհինգ  հազար երկու հարյուր վաթսունութ -455.268

երկու հարյուր հիսունվեց հազար ութ հարյուր քսանհինգ -256.825

վեց հազար յոթ հարյուր քսանմեկ -6721

քսանվեց հազար ութ հարյուր տասնմեկ -26.811

հինգ հազար հինգ հարյուր -5500

տասը հազար վեց հարյուր ութսունութ -10688

երկու հազար երկու -2002

չորս հազար տասնվեց –4016

5.Գրի՛ր այն վեցանիշ թիվը, որի միավորը 3 է, հարյուր հազարավորը՝ 7, իսկ մյուս թվանշանները՝ 0:

6. Գրի՛ր այն վեցանիշ թիվը, որի տասնավորը 2 է, հազարավորը՝ 1, իսկ մյուս թվանշանները՝ 7:

7. Գրի՛ր այն վեցանիշ թիվը, որի տասնավորը 9 է, հարյուրավորը 5 է հազարավորը՝ 1, իսկ մյուս թվանշանները՝ 0:

1. Լրացրո՛ւ աղյուսակի դատարկ վանդակները։

Ա․ Որքա՞ն գումար է հարկավոր  մեկ կարկանդակ և երեք փքաբլիթ գնելու համար։

Լուծում 110+360=470

Պատ. 470 դրամ

Բ․ Որքա՞ն գումար է հարկավոր հինգ կտոր պիցցա և երկու կտոր հալվա գնելու համար։

Լուծում 750+260=1010

Պատ. 1010 դրամ

Գ․ Որքա՞ն գումար է հարկավոր  երկու կտոր թխվածքբլիթ և երեք կտոր հալվա գնելու համար։

Լուծում 400+390=790

Պատ. 790 դրամ

2. Լրացրու՛ շարքում  պակասող թվերը։

3. Կռահի՛ր օրինաչափությունը և ավելացրո՛ւ ևս մեկ թիվ։

Ա․  111, 222, 333,444

Բ․ 1, 2, 6, 24, 120

Գ․ 80, 40, 20, 10

Դ․ 1000, 900, 700, 400,100

4. Թվերը դասավորի՛ր աճման կարգով:

Ա․ 4510, 4150, 4015, 4105,4501, 4510,4015,4115,4501,4510

Բ․ 5670, 5067, 5607, 5760, 5706, 5076-5067,5076,5607,5670,5706,5760

5. Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը:

45 : 9 + 36: 9 + 81: 9 + 18: 9 + 72: 9 + 27: 9+ 9: 9 + 90 : 9 =42

42: 6 + 54: 6 + 12: 6 + 36: 6 + 6: 6 + 60 : 6 + 48: 6 + 24 : 6 =47

6. Լուծի՛ր խնդիրները։

Ա. Վարդուհին պատրաստեց 40 բլիթ: 40 բլիթ պատրաստելու համար օգտագործեց 1 լ կաթ, մեկ կգ ալյուր, կես կգ շաքարավազ, 1 թթվասեր, 4 ձու: Ինչքա՞ն գումար ծախսեց Վարդուհին:

Լուծում  420+400+200+250+70×4=1550

Պատ. 1550 դրամ

Բ. Էվան պատրաստեց 30 կտոր պիցցա: 30 կտոր պատրաստելու համար օգտագործեց  5 խմոր, կես կգ պանիր, կես կգ հավի միս, 1 կետչուպ, 1 թթվասեր, 5 ձու: Ինչքա՞ն գումար ծախսեց Էվան:

Լուծում

5×200=1000

4000:2=2000

2000:2=1000

5×50=250

1000+2000+1000+250+320+280=4850

Պատ. 4850 դրամ

Ժամանակով Կատուն ճոն էր,
Շունն էլ գլխին գդակ չուներ,
Միայն, գիտեմ ոչ` որդիանց որդի,
Ճանկել էր մի գառան մորթի:

Եկավ մի օր, ձմեռվան մտին,
Կատվի կուշտը տարավ մորթին:

— Բարի աջողում, ուստա Փիսո,
Գլուխս մրսեց, ի սեր Աստծո,
Ա՛ռ էս մորթին ու ինձ համար

Մի գդակ կարի գլխիս հարմար:
Վարձիդ համար միամիտ մնա՛,
Համա-համա շատ չուշանա:

— Աչքիս վրա, քեռի Քուչի,
Մի գդակ ա, հո մի քուրք չի․

Քու թանկագին խաթեր համար
Ուրբաթ օրը համեցեք տար:
Փողի մասին ավելորդ ա,
Մեր մեջ խոսելն էլ ամոթ ա,
Ի՜նչ մեծ բան ա, տո՜, հե՛ր օրհնած,

Միա՜յն, միա՜յն մի գդակի վարձ:

Ուրբաթ օրը քեռի Քուչին`
Ուստից առաջ` բաց-բաց կուճին
Թափ-թափ տալով` ծանդր ու մեծ,
Ուստա Կատվի շեմքում կանգնեց.

— Ուստեն ո՞ւր ա… փափախս ո՞ւր ա…
— Մի քիչ կացի, հրես կերևա:

II

Ուստեն եկավ քուրքը հագին,
Շանը տեսավ, բեղի տակին
Իրեն-իրեն քիչ փնթփնթաց,

Ու մուշտարու վրա թնդաց.
— Ցուրտը տարա՞վ… վա՜հ, տնա՛շեն,
Չես թող անում մի շունչ քաշեն.
Հեշտ բան հո չի՞, հլա նոր եմ
Ցրցամ տվել, թե որ կարեմ:

— Դե հե՛ր օրհնած, էտե՛նց ասա,
Էդ բարկանալդ էլ ընչի՞ս ա:
Փող եմ տվել, վախտին կարի,
Թե չէ` ասա, էգուց արի:
Համ ասում ես, համ չես կարում,

Համ խոսում ես, վրես գոռում,
Հա՛մ, հա՛մ, հա՛մ, հա՛մ,
Քանի, ախպեր, գնամ ու գամ…
Ասավ Քուչին ու նեղացած
Վերադարձավ գլուխը բաց:

III

Մին էլ եկավ, դարձյալ չկար.
Էս անգամը դիպան իրար.!
Էլ անպատիվ, անկարգ խոսքեր,
Էլ հին ու նո՜ր, էլ հերն ու մե՜ր,
Էլ գող Փիսո՜, էլ քաչալ Շո՜ւն…

Բանը հասավ դիվանբաշուն:
Շունը մինչև գնաց, եկավ,
Ուստա Կատուն կոտրն ընկավ,
Գլուխն առավ ու մի գիշեր
Հայդե՛, կորավ. էն կորչիլն էր․․․

IV

Էն օրվանից մինչև օրս էլ
Շունն էս բանը չի մոռացել,
Մտքում հլա դեռ պահում ա,
Որտեղ Կատվին պատահում ա,
Վեր ա թռչում, վրա վազում,

Իրեն մորթին ետ ա ուզում.
Իսկ սևերես Կատուն հանկարծ
Ետ ա դառնում ու բարկացած
Փշտացնում ա. մթամ նոր եմ
Ցրցամ տվել, թե որ կարեմ:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Քանի՞ հերոս կա հեքիաթում: Թվարկի՛ր նրանց անունները:

Շուն և կատու:

2. Դուրս գրի՛ր ընդգծված բառերը և գրիր դրանց կամ հականիշները, կամ հոմանիշները:

Կուշտ–անկուշտ

Քուրք–Մուշտակ

Մեծ-փոքր

Փափախ-գդակ

Ցուրտը-սառը

բարկանալ –նեղանալ

խոսում-զրուցել

Վերադարձավ-ետ դառնալ

Անպատիվ- անպատվական

Գիշեր–խավար

Գնալ–երթալ

Կորավ–անհետացավ

3. Անծանոթ բառերը բացատրի՛ր, օգտվի՛ր առցանց բառարանից:

Ճոն- Կաշվից՝ մորթից հագուստեղեն (մուշտակ, գլխարկ ևն) կարող արհեստավոր:

Կուշտը- Քաղցը լրիվ հագեցրած, կշտացած, այլևս ուտելու պահանջ չզգացող:

Համա-համա- Նույն, միևնույն:

Քուրք- Մուշտակ

Կուճին-գլուխ

Ծանդր-ծանր

Մուշտարու-հաճախորդ

Ցրցամ-սկսել

Դիվանբաշի- Գլխավոր դատավոր

Կոտրն- փախավ

4. Նշի՛ր հեքիաթի ամենաուրախ հատվածը:
5. Նշի՛ր հեքիաթի ամենատխուր հատվածը:
6. Ինչպիսի՞ն է կատուն, բնութագրի՛ր նրան:

Կատուն շատ խորաման էր, ստախոս:

7. Ինչպիսի՞ն էր շունը:

Շունը համբերատար էր :

8. Արդարացրո՛ւ կատվին:

Կատուն հոգնել էր, այդ պատճառով էր ուշացնում գդակը:

9. Կատվի անունից շանը նամակ գրի՛ր և ներողություն խնդրի՛ր նրանից:

Ներողություն, քեռի Քուչի, միշտ ինձ մոտ արի և ես քեզ էլ չեմ խաբի:

Համեմատի՛ր:

> , < , =

4257   <  4350

35640   >  3564

23570   > 13679

6542   < 6700

80891   < 80924

9356    <70356

Հաշվի՛ր:

1549+6995=

3286+712=

6023+875=

5262+316=

2346+42=

5215+633=

6203+795=

1237+962=

2 բաժին գաթա պատրաստելու համար անհրաժեշտ է 800գ ալյուր և 10 անգամ պակաս կարագ: Որքա՞ն կարագ է պետք 5 բաժին այդպիսի գաթա պատրաստելու համար:

Լուծում

800:10=80

80×5=400

Պատ.400 գ

Լինում է, չի լինում մի կնիկ։ Էս կնիկը մի աղջիկ է ունենում՝ անունը Հուռի։ Մի ծույլ, անշնորհք աղջիկ։ Օրը մինչև իրիկուն պարապ-սարապ նստած։
Բանն ինչ կանեմ՝ կեղտոտ է.
Բամբակը կորիզոտ է։
Մաստակ պիտի, որ ծամեմ,
Կըտերը տիտիկ անեմ,
Անցնողին մըտիկ անեմ.
Ուտեմ, խմեմ,
Մըթնի, քընեմ։
Հարևանները անունը դնում են Անբան Հուռի։ Ինչ մերն է՝ աղջկանը գովելով ման է գալի, լիդըր գզող, լիդըր մանող, համ խճճող, համ խճուճը հանող, ձևող-կարող, հունցող-թխող, եփող-թափող, մի խոսքով՝ հուրի-հրեղեն, մատները ոսկի։
Էս գովասանքը գնում մի երիտասարդ վաճառականի ականջն է ընկնում։ Էս երիտասարդ վաճառականն ասում է՝ իմ ուզածն էլ հենց սա է, որ կա։ Գլխապատառ գալիս է անբան Հուռիին ուզում է, հետը պսակվում, տանում իրենց տունը։ Մի քանի ժամանակից ետը մի տասը-քսան բեռը բամբակ, է առնում տալիս կնկանը, թե՝ գնում եմ հեռու տեղեր առուտուրի, դու էլ էս բամբակը գզի, մանի, գամ տանեմ ծախեմ, հարստանանք։
Անբան Հուռին է, իրեն համար մաստակ ծամելով ման է գալի։ Մի օր էլ գետի ափովն անց կենալիս լսում է, որ գորտերը կըռկըռում են։

Continue reading →