Հողաթափիկ ինֆուզորիայի կառուցվածքը և բազմացումը

  • Ի՞նչ հատկանիշով է ինֆուզորիան տարբերվում մյուս միաբջիջ կենդանիներից:

Ինֆուզորիան 0,10,3 մմ երկարությամբ, արտաքինից հողաթափիկի տեսք ունեցող նախակենդանի է:

Հողաթափիկ ինֆուզորիան ունի ցիտոպլազմայի արտաքին խիտ շերտ, որն ապահովում է նրա մարմնի հստակ ձևը: Նա արտաքինից պատված է բազմաթիվ թարթիչներով, որոնց օգնությամբ շարժվում է՝ պտտվելով բջջի առանցքի շուրջ: Հողաթափիկ ինֆուզորիան ցիտոպլազմայի արտաքին շերտում ունի նաև փոքր շշիկներ հիշեցնող կազմավորումներ, որոնք կիրառվում են պաշտպանվելիս կամ հարձակվելիս:Թարթիչավորները, ի տարբերություն արմատամտրակավորների, ունեն ավելի բարձր զարգացում և մեկ աստիճան բարձր են կյանքի պատմական զարգացման սանդղակում:

  • Ինչպե՞ս է բազմանում հողաթափիկ ինֆուզորիան:

Հողաթափիկ ինֆուզորիան ունի երկու կորիզ, որոնցից մեծը կարգավորում է կենսագործունեությունը, իսկ փոքրը մասնակցում է սեռական գործընթացին: Հողաթափիկ ինֆուզորիան բազմանում է և՛ անսեռ, և՛ սեռական եղանակով:

Ֆոտոսինթեզ և բջջային շնչառություն

  1. ՞նչ է տեղի ունենում ֆոտոսինթեզի ընթացքում։

Ֆոտոսինթեզի ժամանակ արևի լույսի էներգիան վերածվում է քիմիական նյութերի էներգիայի։Ֆոտոսինթեզ են իրականցնում բույսերը,ջրիմուռները և որոշ բակտերիաներ։

  1. Ո՞րն է բջջային շնչառության նշանակությունը։

Ֆոտոսինթեզի ընթացքում  առաջացած շաքարը պետք է քայքայվի,որպեսզի բջիջներն ապահովվեն էներգիայով։Դա կատարվում է բջջային շնչառության գործընթացում։

  1. Բացատրել ֆոտոսինթեզի և բջջային շնչառության կապը։

Ֆոտոսինթեզը և բջջային շնչառությունը իրականցնում են էներգիայի ձևափոխություն,սակայն ի տարբերություն ֆոտոսինթեզի,բջջային շնչառություն ունեն և՛ ավտոտրոֆները, և՛ հետերոտրոֆները։Եթե համեմատենք երկու գործնթացները, ապա կնկատենք,որ մի գործընթացի ելանյութերը հանդիսանում են մյուսի վերջանյութեր։Ֆոտոսինթեզը և բջջային շնչառությունը մասնակցում են բնության մեջ նյութերի շրջապտույտին։ 

Կենսաբանություն 01.12.2024

  1. Ի՞նչ եղանակով են կատարվում  ծածկասերմ բույսերի բազմացումը:

Ծածկասերմ բույսերի բազմացումը կատարվում է վեգետատիվ և սեռական եղանակներով։

  1. Ո՞րն է ծածկասերմ բույսերի սերմերով բազմացման օրգանները:

Ծածկասերմ բույսերն ունեն սերմերով բազմացման օրգան՝ծաղիկ։Բույսերի բեղնավորման համար անհրաժեշտ է,որ առէջի փոշեհատիկն ընկնի վարսանդի սպիի վրա։Առէջից փոշեհատիկի տեղափոխումը վարսանդի սպիի վրա կոչվում է փոշոտում։

  1. Նկարագրեք խաչաձև փոշոտումը:

Խաչաձև փոշոտման ժամանակ փոշեհատիկը մեկ բույսի առէջից  տեղափոխվում  է մեկ այլ բույսի վարսանդի վրա։

  1. Նկարագրեք ինքնափոշոտումը:

Ինքնափոշոտման դեպքում փոշեհատիկն ընկնում է հենց նույն ծաղկի վարսանդի սպիի վրա։

Ծածկասերմերի առանձնահատկությունները

  1. Որո՞նք են ծաղկավոր բույսերի գեներատիվ օրգանները:

Գեներատիվ օրգաններն են՝ ծաղիկը, պտուղը, սերմը:

  1. Տերևների ին՞չ ձևեր են ձեզ հայտնի։

Ըստ քանակի ՝ տարբերակում  ենք պարզ և բարդ,

ըստ ձևի՝ամբողջաեզր և սղոցաեզր,

ըստ  ջղավորության՝ ցանցաջիղ,աղեղնաջիղ կամ զուգահեռաջիղ

  1. Արմատային համակարգի ի՞նչ տեսականեր գիտես։

Արմատային համակարգից ինձ հայտնի են փնջաձևը և առանցքայինը։ 

  1. Որո՞նք են միաշաքիլավոր և երկշաքիլավոր բույսերը։ Յուրաքանչյուրից բերել մի քանի օրինակ։

Միաշաքիլավոր բույսեր են՝շուշանը, ցորենը, եգիպտացորենը, բրինձը, սոխը, սխտորը:

Երկշաքիլավոր բույսեր են՝լոբին, ոլոռը, կաղամբը, արևածաղիկը, խնձորենին, ելակը:

Ջրիմուռներ

  1. Ի՞նչ միաբջիջ կանաչ ջրիմուռներ են ձեզ հայտնի։

Մեզ հայտնի  կանաչ միաբջիջ ջրիմուռներից է քլորելան,որը կիրառվում է սննդի մեջ։

  1. Ի՞նչ բազմաբջիջ ջրիմուռներ են ձեզ հայտնի,բնութագրեք դրանց կառուցվածքը։

Գորշ ջրիմուռները բազմաբջիջ են,իրենց անունը ստացել են բջիջներում առկա դեղին,նարնջագույն,գորշ գունանյութերից,որոնցից հայտնի  է  լամինարիան՝ծովակաղամբը։Այս ջրիմուռը իր թալոմում կուտակում է մեծ քանակությամբ յոդ։Կարմիր ջրիմուռները նույնպես բազմաբջիջ են։Ջրիմուռների մարմինը կոչվում  է  թալոմ բջիջները պատված են բջջապատով,իսկ ցիտոպլազմայի մեջ գտնվում են քլորապլաստներ,որը պարունակում քլորոֆիլ և կատարում է ֆոտոսինթեզ

  1. Ի՞նչ օգուտ են մարդիկ ստանում ջրիմուռներից։

Ջրիմուռները մարդիկ օգտագործում են իրենց սննդի մեջ, այն հանդիսանում է  նաև դոնդողանման նյութի՝ագար-ագարի ստացման հումք։

Գլխարկավոր սնկեր և խմորասնկեր

  1. Կառուցվածքային ի՞նչ առանձնահատկություններ ունեն սնկերը։

Գլխարկավոր սնկերը կազմված են սնկամարմնից և պտղամարմնից:

Պտղամարմինը ևս կազմված է հիֆերից, որոնք շատ խիտ միահյուսվելով` հողից դուրս ձևավորում են կեղծ հյուսվածք:

  1. Ի՞նչ օգուտ է մարդը ստանում սնկերից

Մարդիկ օգտագործում են սնկերը իրենց սննդակարգում և ստանում օրգանիզմի համար անհրաժեշտ վիտամիններ։

  1. Խմորասնկերը կենցաղում ինչպե՞ս եք օգտագործում։

Գործնական կիրառություն ունեն հացաթխման խմորասնկերը, որոնց աճեցվող տարատեսակներն օգտագործում են հացաթխման, գինեգործության, գարեջրի արտադրության մեջ։ Խմորասնկերը պարունակում են սպիտակուց, ածխաջրեր, հարուստ են B խմբի վիտամիններով։ Դրանք կերային սպիտակուցի, սպիտակուցավիտամինային խտանյութերի, ֆերմենտների հիմնական սինթեզողներն են։

Բորբոսասնկեր

1. Ո՞ր սննդի վրա սնկեր զարգացան:

Սնկեր զարգացան հացի,կաթնաշոռի,թթվասերի,նարնջի վրա։

Բորբոսասնկերը հաճախ կարելի է հանդիպել երկար ժամանակ դրսում թողնված սննդամթերքի, օրգանական նյութերի մնացորդների վրա։

2. Ի՞նչ գույն ունեն բորբոսները:

Բորբոսներն ունեն սև,սպիտակ,մոխրագույն,կանաչ,դեղին գույներ։

3. Ի՞նչի մասին կարող են վկայել բորբոսների գույնի տարբերությունները:

Բորբոսի գույնը կարող է վկայել,թե ինչ բորբոս է այն և ինչքանով է այն վտանգավոր։

4. Ի՞նչ պայմաններ են անհրաժեշտ բորբոսի աճի համար:

Բորբոսի աճի համար անհրաժեշտ են տաք,խոնավ և մութ պայմաններ։

Բակտերիաներ

  1. Ի՞նչ կառուցվածք ունի բակտերիան

Բակտերիաները կազմված են՝ցիտոպլազմայից,պլազմային թաղանթից,բջջապատից,ժառանգական նյութից,ռիբոսոմներից,թաթիչներից,մտրակներից։

  1. Ինչպե՞ս են բազմանում բակտերիաները

Բակտերիաները բազմանում են բջջի ուղղակի կիսման միջոցով: Յուրաքանչյուր 2030 րոպե պարբերականությամբ՝ մեկ մայրական բջիջը կիսվելով առաջացնում է 2 դուստր բջիջ և այսպես շարունակ: Աճելով երկրաչափական պրոգրեսիայով և շատ արագ` բակտերաները 5 օրում ամբողջովին կլցնեին երկրագունդը: Այնուհանդերձ, նրանք արագ ոչնչանում են, քանի որ անկայուն են արևի ուղղակի ճառագայթների, բարձր ջերմաստիճանի և սննդի բացակայության նկատմամբ:

  1. Ներկայացնել օգտակար և վնասակար բակտերիաների մի քանի տեսակներ։

Օգտակար բակտերիաները հիմնականում պատկանում են բիֆիդոբակտերիաների կամ լակտոբակտերիաների (կաթնաթթվային) ընտանիքին։

Մահացու վտանգավոր բակտերիա է սալմոնելայի ձևերից մեկը՝ որովայնային տիֆը։ Վտանգավոր են նաև կլեբսիելլա բակտերիաները, տարբեր էնտերոբակտերիաներ, ստրեպտոկոկները, ստաֆիլոկոկը, աղիքային ցուպիկը (եթե գտնվում է աղիներից դուրս, օրինակ՝ միզուղիներում)։