Ուղղանկյունանիստի մակերևույթը կազմում են վեց ուղղանկյունաձև նիստերը։ Հանդիպակաց նիստերն իրար հավասար են, հետևաբար հավասար են նրանց մակերեսները։ Ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսը հավասար է նիստերի մակերեսների գումարին, ուստի և հաշվվում է հետևյալ բանաձևով.
S = 2ab + 2ac + 2bc, S = 2 ⋅ (ab + ac + bc):
որտեղ a-ն, b-ն, c-ն ուղղանկյունանիստի չափումներն են։
Առաջադրանքներ․
1)Ուղղանկյունանիստի չափումներն են՝ 5 սմ, 6 սմ, 4 սմ։ Գտե՛ք նրա մակերույթի մակերեսը։
2x5x6=60
2x5x4=40
2x4x6=48
60+40+48=148
2)Գրե՛ք խորանարդի մակերևույթի մակերեսի բանաձևը։
3)Կարո՞ղ են արդյոք ուղղանկյունանիստի նիստերի մակերեսների արժեքները լինել այսպիսին. 3 սմ2, 4 սմ2, 5 սմ2, 6 սմ2, 3 սմ2, 2 սմ2:
Պատ.՝ոչ
4)Սենյակի պատերը և առաստաղը ներկելու համար անհրաժեշտ ներկի քանակությունը հաշվելու համար սենյակը պատկերացնում են որպես ուղղանկյունանիստ: Հաշվե՛ք, թե ինչքան ներկ կպահանջվի սենյակը վերանորոգելու համար, եթե նրա լայնությունը 4 մ է, երկարությունը` 6 մ, բարձրությունը` 3 մ, իսկ ամեն 1 մ2-ն ներկելու համար պահանջվում է 110կգ ներկ:
Լուծում՝
S=2x4x6=48
S=4x3x2=24
S=2x6x3=36
S=48+24+36=108 qմ
108×110=11880
Պատ.՝ 11880 կգ
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․
1)Ունենք 2 սմ կող ունեցող մի խորանարդ։ Քանի՞ քառակուսի սանտիմետրով կավելանա նրա մակերևույթի մակերեսը, եթե նրա կողը մեծացնենք 1 սմ-ով։
Լուծում՝
2×6=12սմ ք սմ
2+1=3
3×6=18 ք սմ
18-12=6
Պատ․՝6 սմ
2)Ուղղանկյունանիստի լայնությունը 2 սմ է, երկարությունը՝ 2 սմ-ով ավելի, իսկ բարձրությունը՝ երկարությունից 1 սմ-ով պակաս։ Գտե՛ք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսը։
Լուծում՝2+2=4 4-1=3 S=2.4.2=16 S=2.3.2=12 S=2.4.3=24 S=16+12+24=52
Պատ.՝52 ք սմ
3)Ունենք երկու ուղղանկյունանիստ, որոնցից մեկի չափումներն են՝ 3 սմ, 1 սմ, 6 սմ, մյուսինը՝ 2 սմ, 5 սմ, 4 սմ։ Ո՞ր ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն է ավելի մեծ։
Լուծում՝
S=2x3x1=6
S=2x3x6=36
S=2x1x6=12
S=6+36+12=54 ք սմ
S=2x5x2=20
S=2x4x2=16
S=2x5x4=40
S=20+16+40=76 ք սմ
Պատ.`՝երկրորդի մակերեսը ավելի մեծ է